Weerstation  Huizen

Het weer in Huizen

Fijnstof gegevens.

Vanaf begin januari 2021 ben ik begonnen met het meten en registreren van de fijnstof waardes op Weerstation Huizen. Hiervoor heb ik een fijnstof meetmodule van het merk DAVIS, de AIRLINK gekocht. Deze module kan ik makkelijk in mijn weerserver (MeteoBridge) en software integreren zodat ik dag grafieken kan genereren. 

Op deze pagina wil ik wat gegevens rond de fijnstofmeting vermelden. 

Allereerst is fijnstof eigenlijk een verzamelnaam van al de microscopisch kleine vaste deeltjes die kleiner zij dan 10 micrometer. De deeltjes kunnen dus ook veel kleiner zijn dat die 10 um. Omdat het een verzameling deeltjes zijn kunnen in die verzameling dus stoffen voorkomen met verschillende chemische samenstelling.

In de meeste gevallen bevat fijnstof schadelijke stoffen die b.v. vrijkomen bij verbranding van fossiele brandstoffen in b.v. auto's, vrachtwagens, schepen en vliegtuigen. Ook kan fijnstof vrijkomen bij het bewerken of lijmen van materialen in de industrie. Een andere vorm van fijnstof, die niet direct schadelijk is kan ontstaan bij het verdampen van zeewaterdruppels. Denk hierbij aan zoutkristallen. Zeker aan de kust is dat een grote bijdrage van de samenstelling van fijnstof. Ook elektriciteitscentrales dragen best wel bij. In de woonomgeving hebben we het b.v. over de uitstoot van open haard, houtkachel, allesbrander, vuurkorf en vergeet vooral niet sigarettenrook.

Fijnstof wordt meestal in de volgende 3 categorieën ingedeeld.

  • PM10: diameter kleiner dan 10 micrometer. (PM - Particulare Matter)
  • PM2.5: diameter kleiner dan 2,5 micrometer.
  • PM1.0: diameter kleiner dan 1 micrometer. (wordt ultra-fijnstof genoemd)


PM10 en PM2,5 bestaan uit een zogeheten primaire en een secundaire fractie.

  • De primaire fractie is het deel dat de mens of de natuur direct in de lucht brengt. Mensen brengen vooral fijnstof in de lucht via industrie en landbouw. Belangrijke natuurlijke bronnen zijn zeezout en opwaaiend bodemstof.
  • Het secundaire deel vormt zich in de atmosfeer door chemische reacties van gassen. Hierin spelen vooral ammoniak (NH3), stikstofoxiden (NOx), zwaveldioxide (SO2) en vluchtige organische stoffen (VOS) een belangrijke rol.

De PM10- en PM2,5-concentraties hangen sterk samen. De fractie PM2,5 maakt tenslotte onderdeel uit van het PM10. Daarnaast bestaat PM10 uit deeltjes met een diameter vanaf 2,5 tot 10 μm.

Bij PM10 gaat het om deeltjes met een diameter kleiner dan 10 micrometer. Ter vergelijking: de gemiddelde diameter van een mensenhaar is 50-70 micrometer. PM10 is dus minimaal nog 5 keer kleiner dan de doorsnede van een haar. PM2,5 en ultrafijn stof zijn nog kleiner. Dan gaat het om deeltjes met een diameter doorsnede  kleiner dan 2,5 en 0,1 micrometer. Hoe kleiner de deeltjes, hoe verder ze in het lichaam kunnen doordringen.


Welke stoffen zijn relevant om te meten? In het belang van onze  gezondheid wordt een  aantal stoffen in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit gemeten. Het betreft onder andere stikstofdioxide (NO2), ozon (O3), fijnstof (PM10 en PM2,5) en roet (EC). 


Eenheden

Hoeveelheden/concentraties gas worden in verschillende maten uitgedrukt. Sommige fabrikanten specificeren de gevoeligheden van hun apparatuur in parts-per-million (ppm) of parts-per-billion (ppb) en andere in microgram per kubieke meter buitenlucht (μg/m3). 

Een in Nederland en Europa veel gebruikte maat voor luchtkwaliteit is “microgram per kubieke meter buitenlucht” (μg/m3). Bij veiligheidstoepassingen, waarbij kortstondig veel hogere concentraties kunnen voorkomen, wordt soms in “milligram per kubieke meter buitenlucht” (mg/m3) gerekend, 1000 keer zo veel. Een andere maat is “parts per billion/million” (ppb/ppm). Dit geeft aan hoeveel gasmoleculen er voorkomen per miljard (billion) luchtmoleculen. Er zit een factor 1000 tussen ppm en ppb. Sensoren voor luchtkwaliteit moeten, om nuttig bruikbaar te zijn, in het gebied van ppb / μg/m3 kunnen meten.

 

De algemene formule voor de omzetting van ppb naar μg/m3 luidt:


μg/m3 = (ppb)*(12.187)*(M) / (273.15 + °C)

 

met M het molecuulgewicht van het gas, en er is een druk van 1 atmosfeer aangenomen. Bij 15 graden Celsius is de omrekening van ppb naar μg/m3 voor enkele gassen als volgt:   

 

Stofnaam

Formule

μg/m3 per ppb

Zwaveldioxide

SO2

2.71

Stikstofdioxide

NO2

1.95

Stikstofmonoxide

NO

1.27

Ozon

O3

2.03

Koolstofmonoxide

CO

1.18

Koolstofdioxide

CO2

1.85



Wat zijn de normen voor fijnstof?

Voor de wat grotere deeltjes fijnstof (PM10) is de EU-norm 40 microgram per kubieke meter. De WHO-adviesnorm is 20 microgram/m3. Voor de kleinere deeltjes (PM2.5) is de EU-morm 25 microgram per kubieke meter. De WHO-adviesnorm is 10 microgram/m3. Voor ultrafijnstof (PM1.0) nebben de Europeese Unie en de WHO geen grens vastgesteld.

De Europese Unie heeft grenswaarden voor fijnstof vastgelegd. Over een heel jaar gemeten mag er gemiddeld niet meer fijnstof in de lucht zitten dan 40 microgram per kubieke meter. 


Is alle fijnstof gevaarlijk?

Er is geen limiet bekend waaronder de hoeveelheid fijnstof in de lucht 'veilig' is. We weten wel dat niet alle fijnstof gevaarlijk is. De grotere deeltjes, van zo'n 5 tot 10 micrometer ademen we oppervlakkig in. Door te hoesten of te niezen ben je dat stof zo weer kwijt. Kleinere deeltjes kunnen wel in de longen terechtkomen. De superkleine deeltjes, het ultrafijnstof, kunnen ook in de bloedsomloop belanden.

Zeezout is van zichzelf niet gevaarlijk. Ook niet als we het inademen. Toch valt zeezout onder fijnstof, omdat het vocht aantrekt. Het vocht in de lucht bevat vervuilende stoffen. Als we dit mengseltje van vuil, vocht en zout inademen, is dat wel schadelijk voor de gezondheid.



Bron verwijzing.

 

 

E-mailen
Map
Info